Bitwa pod Culloden: Klęska Jakubitów i koniec marzeń o restauracji Stuartów

Rok 1746. W mroźnej, szkockiej przestrzeni roztacza się dramatyczny spektakl - Bitwa pod Culloden. To starcie sił jakobickich dowodzonych przez “Młodego Pretendenta”, Karola Edwarda Stuarta, z wojskami rządowymi pod wodzą księcia Cumberland. Ta bitwa, trwająca zaledwie godzinę, stała się punktem zwrotnym w historii Wielkiej Brytanii, na zawsze pogrzebując marzenia o restauracji dynastii Stuartów.

Kim był Karol Edward Stuart?

Karol Edward Stuart, znany również jako “Bonnie Prince Charlie”, był wnukiem ostatniego króla Anglii z dynastii Stuartów - Jakuba II. Po obaleniu Jakuba II w 1688 roku przez jego zięcia, Wilhelma III Orańskiego, rodzina Stuartów utraciła tron brytyjski.

Karol Edward, urodzony we Włoszech w 1720 roku, został naturalnym następcą dla jakobitów - zwolenników dynastii Stuartów. Od najmłodszych lat był kształcony jako przyszły król Anglii i Szkocji.

Droga do Culloden: Nadzieje i Intrygi

W 1745 roku, wspierany przez szkockich klanów i obietnice francuskiej pomocy wojskowej, Karol Edward wyruszył na wyprawę, która miała odmienić historię. Wylądował na wyspie Skye w Szkocji z niewielką armią i rozpoczął marsz na południe.

Pierwsze sukcesy przyszły szybko: zwycięstwo pod Prestonpans i zdobycie Edynburga budziły nadzieję wśród jakobitów. Wojska Karola Edwarda, zwane “Highlanderami”, były mistrzami walki w trudnym terenie.

Niestety, kampania militarna Karola Edwarda była pełna wad strategicznych. Postanowienie marszu na Londyn, zamiast wykorzystania zdobytej przewagi i umocnienia pozycji w Szkocji, okazało się fatalne.

Bitwa pod Culloden: Rozprawa z marzeniami

Do bitwy pod Culloden doszło 16 kwietnia 1746 roku. Wojska jakobickie, zmęczone i niedożywione, stanęły naprzeciwko lepiej uzbrojonym i wyszkolonym wojskom rządowym.

Bitwa trwała zaledwie godzinę. “Highlanderzy” walczyli dzielnie, ale byli przewyższeni liczebnie i w kwestii uzbrojenia. Straty po stronie jakobitów były ogromne: tysiące zabitych i rannych. Karol Edward uciekł z pola bitwy, a później ukrywał się przez kilka miesięcy na terenach szkockich, zanim ostatecznie dotarł do kontynentu.

Skutki Culloden: Koniec epoki Stuartów

Bitwa pod Culloden zakończyła marzenia jakobitów o restauracji dynastii Stuartów. Karol Edward Stuart spędził resztę życia na emigracji, a jego potomkowie nigdy nie mogli zrealizować swoich pretensji do tronu brytyjskiego.

Culloden zaznaczyła również koniec epoki walk o władzę w Wielkiej Brytanii. Po tej bitwie nastąpił okres stabilności i spokoju, który pozwolił na rozwój gospodarczy i polityczny kraju.

Drobna ciekawostka:

Mimo klęski pod Culloden, Karol Edward Stuart zachował sobie status bohatera dla wielu Szkotów. Jego historia inspiruje do dziś, przypominając o walkach o wolność i niepodległość.

Historia Karola Edwarda Stuarta i bitwy pod Culloden to opowieść o ambicji, nadziei i ostatecznie niepowodzeniu. Jest to historia, która uczy nas o trudnych wyborach, konsekwencjach decyzji politycznych oraz o sile ludzkiego ducha w obliczu klęski.